فرهنگ، مجموعه‌ای از ارزش‌ها و اعمالی است که به یک جامعه معنا می‌بخشد. مفهوم فرهنگ دربرگیرنده فرهنگ فاخر نظیر(ادبیات، هنر و تحصیلات مورد پسند نخبگان) و فرهنگ عامه (موضوعات مورد پسند اکثریت جامعه) است. شناخت فرهنگ یک ملت، همان چیزی است که دولت‌ها در هنگام ورود به دیپلماسی فرهنگی برای جذب مخاطبان خارجی نیاز دارند. این رویکرد، نوعی قدرت نرم است که در واقع «توانایی به ثمر رساندن اهداف از طریق ایجاد جاذبه به جای ایجاد اجبار یا پرداخت هزینه» می‌باشد. این جاذبه «بر مبنای کِشِش‌های فرهنگی، آرمان‌های سیاسی و همچنین رسم و رسوم یک کشور» پدید می‌آید. دیپلماسی فرهنگی، توانایی جذب مخاطبان خارجی از طریق ارزش‌های فرهنگی را داراست. در واقع دیپلماسی فرهنگی از زیرشاخه‌های دیپلماسی عمومی محسوب می شود.
یکی از جنبه‌های مهم دیپلماسی فرهنگی این است که یک تبادل دو طرفه را برقرار می‌کند. هدف از این تبادل دو طرفه، تقویت درک متقابل و در نتیجه تحت تأثیر قرار دادن و نفوذ در کشور مقصد است. در عین حال، دیپلماسی فرهنگی از مقامات و مولفه‌های فرهنگی اعتبار یافته و صورتی موجه به خود می‌گیرد، نه از طریق نهادهای دولتی. در برخی از دیدگاه‌ها، دیپلماسی فرهنگی به عنوان یک سلاح خاموش و با روش‌های غیرخشونت‌آمیز برای به دست آوردن کنترل ملت‌های دیگر به کار برده شده‌است.
قزاقستان، به‌عنوان یک کشور چندملیتی و چندفرهنگی، در موقعیتی منحصربه‌فرد برای تقویت دیپلماسی فرهنگی قرار دارد. این کشور با بهره‌گیری از موقعیت جغرافیایی خود در قلب اوراسیا و میراث غنی تاریخی، توانسته است دیپلماسی فرهنگی را به‌عنوان ابزاری برای ایجاد ارتباطات جهانی و تقویت هویت ملی خود به کار گیرد.
دیپلماسی فرهنگی به معنای استفاده از هنر، زبان، تاریخ و سایر مظاهر فرهنگی برای ایجاد و تقویت روابط بین‌المللی است. این نوع دیپلماسی نقش مؤثری در افزایش تعاملات صلح‌آمیز و درک متقابل میان کشورها دارد. قزاقستان از زمان استقلال خود در سال 1991، تلاش‌های فراوانی در زمینه ترویج فرهنگ خود و ایجاد ارتباطات فرهنگی با دیگر کشورها انجام داده است. برخی از اقدامات کلیدی قزاقستان عبارت‌اند از:
- میزبانی رویدادهای بین‌المللی فرهنگی
قزاقستان میزبان جشنواره‌ها، کنفرانس‌ها و نمایشگاه‌های بین‌المللی است که فرهنگ این کشور را به جهانیان معرفی می‌کند. برای مثال، «روزهای فرهنگ قزاقستان» در روسیه و چین تأثیر زیادی در گسترش شناخت جهانی از فرهنگ قزاقستان داشته است.
- ترویج زبان و ادبیات قزاقی
قزاقستان با ترجمه و انتشار آثار ادبی خود به زبان‌های مختلف و ترویج زبان قزاقی در سطح بین‌المللی، سعی در تقویت هویت ملی و معرفی ادبیات خود به دیگر ملت‌ها دارد.
- همکاری‌های فرهنگی و آموزشی
قزاقستان از طریق تبادل دانشجو، برنامه‌های آموزشی مشترک و تأسیس مراکز فرهنگی در خارج از کشور، روابط خود را با دیگر کشورها گسترش داده است.
- احیای جاده ابریشم
قزاقستان با بهره‌گیری از میراث تاریخی خود به‌عنوان یکی از ایستگاه‌های مهم جاده ابریشم، به دنبال احیای ارتباطات فرهنگی و تجاری میان آسیا و اروپا است.
قزاقستان با دارا بودن بیش از 130 قومیت و زبان‌های مختلف، به‌طور طبیعی یک کشور چندفرهنگی است. این تنوع نه‌تنها تهدیدی برای وحدت ملی محسوب نمی‌شود، بلکه نقطه قوتی است که قزاقستان از آن برای توسعه دیپلماسی فرهنگی استفاده می‌کند. دولت قزاقستان از زمان استقلال در سال 1991 تلاش‌های گسترده‌ای برای معرفی این تنوع فرهنگی به جهان آغاز کرده است.
مجمع مردم قزاقستان
مجمع مردم قزاقستان (Assembly of People of Kazakhstan) یک نهاد منحصربه‌فرد است که در سال 1995 به دستور نورسلطان نظربایف، رئیس‌جمهور وقت قزاقستان، تأسیس شد. هدف اصلی این مجمع تقویت اتحاد ملی، حفظ تنوع فرهنگی و قومی و ایجاد هماهنگی میان جوامع مختلف کشور است. این سازمان به عنوان یک ابزار کلیدی برای دیپلماسی فرهنگی و همچنین تقویت وحدت داخلی عمل می‌کند. مجمع مردم قزاقستان نقش حیاتی در معرفی قزاقستان به عنوان کشوری با تنوع قومی و فرهنگی در صحنه بین‌المللی ایفا می‌کند. این نهاد با سازماندهی برنامه‌های مشترک با کشورهای دیگر و مشارکت در مجامع بین‌المللی، تصویر مثبتی از قزاقستان به عنوان یک جامعه متنوع و صلح‌دوست ارائه می‌دهد.
برنامه‌ها و فعالیت‌های مجمع
- برگزاری رویدادهای فرهنگی: مجمع مردم قزاقستان از طریق فستیوال‌ها، نمایشگاه‌ها و همایش‌های فرهنگی، به معرفی فرهنگ‌ها و سنت‌های اقوام مختلف کمک می‌کند. این رویدادها بستری برای تقویت گفتگو و درک متقابل میان جوامع مختلف فراهم می‌کند.
- آموزش و پژوهش: این سازمان برنامه‌هایی برای ارتقای آگاهی در مورد فرهنگ‌ها، زبان‌ها و تاریخ اقوام مختلف در قزاقستان اجرا می‌کند. همچنین، به اجرای پروژه‌های تحقیقاتی در زمینه همزیستی مسالمت‌آمیز و همکاری میان اقوام کمک می‌کند.
- ترویج صلح و ثبات: این مجمع تلاش می‌کند از طریق دیپلماسی فرهنگی و اجتماعی، محیطی پایدار و صلح‌آمیز ایجاد کند که پایه‌ای برای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور باشد.
- برنامه‌های آموزشی و جوانان: یکی از اهداف این سازمان حمایت از آموزش و پرورش و مشارکت فعال جوانان در فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی است.
در مجموع، مجمع مردم قزاقستان نه تنها ابزاری مؤثر برای تقویت انسجام داخلی است، بلکه یکی از بازیگران کلیدی در دیپلماسی فرهنگی این کشور محسوب می‌شود. این نهاد نمونه‌ای از چگونگی استفاده از تنوع فرهنگی به عنوان ابزاری برای تقویت روابط بین‌المللی است.
«روحانی ژانگیرو»
برنامه «روحانی ژانگیرو» بر اساس مفاد مقاله رئیس‌جمهور قزاقستان با عنوان «نگاهی به آینده: نوسازی آگاهی اجتماعی» که در تاریخ ۱۲ آوریل ۲۰۱۷ منتشر شد، طراحی شده است. این برنامه هدف اصلی ملت در دوره تاریخی جدید را که حفظ و تقویت ارزش‌های معنوی و فرهنگی و ورود به جمع ۳۰ کشور توسعه‌یافته جهان است، تعیین می‌کند. این برنامه شامل چندین پروژه برای دستیابی به این اهداف است:
پروژه‌های کلیدی:
تغییر تدریجی خط سیریلیک به لاتین: هدف این پروژه افزایش توسعه زبان قزاقی و ادغام آن در فضای جهانی است. اجرای کامل این برنامه تا سال ۲۰۲۵ هدف‌گذاری شده است به طوری که از آن زمان به بعد تمامی متون نوشتاری به خط لاتین نوشته شوند.
- پروژه «۱۰۰ کتاب درسی جدید به زبان قزاقی» : این پروژه انتقال دانش و تجربه به نسل جوان، ارتقای کیفیت آموزش و توسعه خودآگاهی ملی را هدف قرار می‌دهد. این برنامه با ترجمه ۱۰۰ کتاب مهم جهان به قزاقی، به بهبود رقابت‌پذیری دانشجویان قزاقستانی در بازار جهانی کار کمک خواهد کرد.
- پروژه «۱۰۰ چهره جدید قزاقستان» : این پروژه به معرفی داستان‌های موفقیت افراد قزاقستانی از سراسر کشور می‌پردازد که الهام‌بخش دیگران هستند و نمایانگر قزاقستان مدرن خواهند بود.
- پروژه «جغرافیای مقدس قزاقستان» : این پروژه مکان‌های تاریخی و فرهنگی کشور را برای توسعه صنعت گردشگری معرفی می‌کند.
- پروژه «فرهنگ مدرن قزاقستان در دهکده جهانی» : این پروژه فرهنگ قزاقستان را در سطح جهانی با تأکید بر محتوای مدرن و اشکال جدید هنری ترویج می‌کند.
اهداف کلی:
برنامه «روحانی ژانگیرو» به دنبال ارتقای رقابت‌پذیری قزاقستان، حفظ هویت ملی، ترویج دانش و گشودگی فکری است. اجرای این برنامه، جامعه را برای مواجهه با چالش‌های جهانی آماده می‌کند و با همکاری میان دولت، جامعه علمی و مردم به تحقق اهداف آن کمک می‌کند.
نکته:
دیپلماسی فرهنگی قزاقستان نشان‌دهنده توانایی این کشور در ایجاد تعادل میان سنت و مدرنیته و تقویت ارتباطات بین‌المللی است. این دیپلماسی نه‌تنها به ترویج فرهنگ قزاقستان کمک می‌کند، بلکه ابزاری برای توسعه صلح و همکاری در منطقه و جهان است. با ادامه تلاش‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه، قزاقستان می‌تواند نقش برجسته‌تری در عرصه جهانی ایفا کند و به الگویی موفق برای دیگر کشورها تبدیل شود.
آستانه قزاقستان
منبع:
https://www.gov.kz/memleket/entities/karaganda-bilim/press/article/details/42748?lang=ru
نظر شما